طه طاهري، قائم‌مقام دبيركل ستاد مبارزه با مواد مخدر از آن گروه مديراني است كه در طول چند سال اخير بارها صادقانه و بدون ترس از دست دادن ميز مديريتش، از وجود كاستي‌هايي در حوزه مبارزه با مواد‌مخدر خبر داده است و همين صداقتش باعث شده وقتي از موفقيت‌ها در اين عرصه مي‌گويد نيز، گفته‌هايش باورپذير باشد.
حرف‌هاي طاهري اما ديروز نقل موفقيت‌ها در عرصه مبارزه با مواد مخدر نبود، بلكه او در گفت‌وگو با ايسنا هشدار داد كه متوسط زمان دسترسي به مواد مخدر بويژه مواد مخدر صنعتي در كشور كاهش يافته است.
او خبر خوبي هم داشت، قيمت شيشه در دو ماه اخير افزايش داشته است كه او حدس مي‌زند علتش مبارزه جدي با شبكه‌هاي توليد مواد مخدر صنعتي و متلاشي‌شدن باندهاي قاچاق آن بوده است.
علاوه بر اين رييس مركز ترك اعتياد تهران نيز ديروز اعلام كرد كه مصرف شيشه به علت هشدار رسانه‌ها كم‌شده است.
محمداسماعيل عليپور گفته است: دسترسي به مواد مخدر راحت است اما با توصيه رسانه‌ها گرايش به مصرف شيشه و سونامي‌اي كه از آن صحبت مي‌شد در‌حال فروكش است.
چگونه حساب كردند كه شد پنج دقيقه؟
گرچه طاهري اعتقاد دارد متلاشي شدن باندهاي قاچاق و مبارزه با قاچاقچيان شيشه علت اصلي افزايش قيمت اين ماده مخدر بوده است، اما بررسي‌هاي ميداني جام‌جم نشان مي‌دهد، ماجرا چيز ديگري است.
آنچه در پي مي‌خوانيد گفت‌وگوي ما با يكي از توليدكنندگان و توزيع‌كنندگان ماده مخدر شيشه در پايتخت است كه درباره شيوه كارش و علل افزايش قيمت ماده مخدر شيشه توضيح مي‌دهد.
مظنه شيشه هم‌اكنون در بازار قاچاق مواد مخدر چند است؟
اگر كسي مصرف‌كننده باشد و شيشه را روزانه بخرد هر‌گرم برايش 25 هزار تومان تمام مي‌شود. اگر پنج تا ده گرم بخواهد، قيمتش 20 هزار تومان است اما اگر عمده بخواهد هر كيلو را مي‌تواند به ده ميليون تومان بخرد.
با توجه به اين نرخ ها، قيمت شيشه در ماه‌هاي اخير افزايش داشته است، اين طور نيست؟
بله همين طور است، پيشتر هر گرم شيشه 10 تا 12 هزار تومان بود.
از نظر شما افزايش قيمت اين ماده مخدر به علت بيشتر شدن برخوردهاي پليس است يا....
علتش تغيير قيمت ارز است كه باعث شده توليدكننده‌ها، پيش‌سازها (مواد اوليه لازم براي توليد شيشه) را گران‌تر بخرند.
منظور شما اين است كه شيشه از مرزهاي شرقي وارد كشور نمي‌شود و در داخل آن را مي‌سازند؟
بله، در كشور خودمان توليد مي‌شود و حتي برخي افراد در آشپزخانه‌هاي كوچك خانگي نيز مقادير كم آن را توليد مي‌كنند، اما براي توليد در حجم بزرگ، بايد بروند خارج از شهر، چون توليد بوي بدي ايجاد مي‌كند كه همه با خبر مي‌شوند.
پيش‌سازها شيشه را چگونه تهيه مي‌كنند؟
اصلي‌ترين مواد براي تهيه شيشه، افدرين، يد، فسفر، اسيد و استون است. بجز افدرين بقيه اين مواد را مي‌شود از ناصرخسرو بدون هيچ منع قانوني به هر ميزاني خريد! افدرين را هم البته مي‌شود از ناصرخسرو خريد اما به هر حال غيرقانوني است. اگر هم گير نيامد مي‌شود از برخي قرص‌ها استفاده كرد كه توليدكننده‌هاي كوچك آنها را بدون نسخه از داروخانه‌ها مي‌گيرند.
توليدكننده‌هاي بزرگ اگر افدرين كم بياورند، چگونه تامين مي‌كنند؟
برخي كارخانه‌هاي داروسازي نشتي‌هايي دارند، يعني مي‌شود كساني را در آنجا پيدا كرد كه قرص‌ها را بي‌هيچ مانعي براي كار توليد شيشه از كارخانه بگيرند.
شما هم شنيده‌ايد كه اين روزها در پايتخت در كمتر از پنج دقيقه مي‌شود ماده مخدر شيشه را تهيه كرد؟
نمي‌دانم چطور حساب كرده‌اند كه پنج دقيقه شده. كمتر از آن هم ممكن است! اين روزها معتادها فقط با يك تلفن مواد مخدر را جلوي در خانه‌شان تحويل مي‌گيرند.
شما خودتان هم شيشه مصرف مي‌كنيد؟
هرگز! شيشه يعني مرگ.
پاي شيشه‌اي نظارت
در ميان گفته‌هاي اين قاچاقچي و توليدكننده شيشه چند‌نكته مهم وجود دارد؛ نكته اول اين است كه توليدكنندگان شيشه مي‌توانند به آساني تناژ بالاي پيش‌سازهاي آن را از بازار تهيه كنند و هيچ منع قانوني برايشان در اين باره وجود‌ندارد و هيچ سازمان يا نهادي پيگيري نمي‌كند كه اگر كسي كارخانه‌دار نيست يا كارگاه توليدي ندارد، تناژ بالاي برخي مواد شيميايي را با چه هدفي از بازار خريداري مي‌كند.
او اشاره كرد كه تنها ماده اوليه غيرقانوني براي توليد شيشه افدرين است كه توليدكنندگان بزرگ شيشه از نشتي برخي كارخانه‌هاي داروسازي براي تهيه آن استفاده مي‌كنند، در حالي كه همچنان هيچ سازمان يا نهادي بر خروج قاچاقي دارو از برخي كارخانه‌هاي داروسازي كه بارها از سوي برخي مسئولان به آن اشاره شده است، نظارت ندارد.
اين قاچاقچي همچنين افزايش قيمت شيشه را تائيد كرد، اما علت واقعي آن را افزايش قيمت پيش‌سازها دانست.
راحت توليد مي‌كنند، آسان توزيع!
مقايسه آخرين آمار اعلام شده از سوي ستاد مبارزه با مواد مخدر با آمار پيشين ارائه شده از سوي اين ستاد درباره شرايط اعتياد در كشور، در سال 1386 نشان مي‌دهد شيشه از رتبه ششم مصرف به رتبه دوم رسيده و پس از ترياك پرمصرف‌ترين ماده مخدر در كشور شده است.
عباس ديلمي‌زاده، مديرعامل انجمن خيريه تولدي‌دوباره نيز با تائيد افزايش مصرف شيشه و آساني دسترسي معتادان به آن در گفت‌وگو با جام‌جم توضيح مي‌دهد كه توليدكنندگان مواد مخدر، اين ماده را بسيار آسان مي‌سازند و سپس بدون آن كه مجبور باشند مانند قاچاقچيان ترياك خطر كنند و آن را از مرز بگذرانند، در سطح شهر توزيع مي‌كنند بنابراين هزينه‌اي براي حمل و نقل نيز نمي‌پردازند و به همين علت توليد شيشه افزايش پيدا كرده است.
اين پژوهشگر حوزه اعتياد اعتقاد دارد يكي از علل فراواني عرضه شيشه، زيادي تقاضا براي آن است و علت تقاضاي بالا براي شيشه اين است كه نوع مصرف‌كنندگان اين ماده مخدر هنوز به شكل دقيق شناسايي نشده‌اند و براي ترغيب آنها به ترك اعتياد اقدام ويژه‌اي نشده است و همان‌گونه با آنها رفتار مي‌شود كه با مصرف‌كنندگان سنتي مواد مخدر؛ در حالي كه اين دو گروه زمين تا آسمان با هم فرق دارند و شيوه برخورد با هركدام بايد متفاوت باشد.
خبر دسترسي آسان به مواد مخدر، تازه نيست و حدود چهار سال پيش نيز يكي از اعضاي هيات مديره انجمن داروسازان در اين باره هشدار داد، اما در آن زمان ستاد مبارزه با مواد مخدر منكر قضيه شد و آن را تكذيب كرد، با اين حال آنچه امروز هشدار طاهري را نگران‌كننده‌تر مي‌كند، اين است كه او در حرف‌هايش بر ماده مخدر شيشه متمركز شده است يعني همان ماده مخدر صنعتي كه به گواه بسياري از كارشناسان حوزه درمان اعتياد به علت آسيب‌هاي فراوانش خطرناك‌ترين نوع مخدر محسوب مي‌شود و بسياري از اخبار حوادث امسال به جنايت‌هايي كه مصرف‌كنندگانش مرتكب شدند اختصاص داشت و از آن بدتر اين‌كه هنوز الگوي درمان مطمئن و كاملي براي آن ارائه نشده است.(جام جم)